Ngokwengxelo yamva nje ekhutshwe yiAfrican Meteorological Association,Mzantsi Afrikaibe lilizwe elinelona nani likhulu lezikhululo zemozulu ezisasazwe kwilizwekazi laseAfrika. Zingaphezulu kwama-800 izikhululo zokubeka iliso zemozulu zeentlobo ngeentlobo eziye zasekwa kwilizwe lonke, nokwakha olona nxibelelwano lupheleleyo lokuqokelelwa kweenkcukacha zemozulu e-Afrika, lubonelela ngenkxaso ebalulekileyo kuqikelelo lwemozulu lommandla kunye nophando lokutshintsha kwemozulu.
Uthungelwano lwesizwe lokujongwa kwemozulu sele lusekiwe ngokupheleleyo
INkonzo yeMozulu yoMzantsi Afrika isandula ukubhengeza ukuba kukho impumelelo enkulu ethe yaphunyezwa kulwakhiwo lothungelwano lwezikhululo zemozulu zesizwe ezizenzekelayo. “Sifikelele ngokupheleleyo kwizikhululo zemozulu kumaphondo alithoba kwilizwe liphela,” utshilo uJohn Best, ongumalathisi weenkonzo zemozulu eMzantsi Afrika. "Idatha yemozulu yexesha lokwenyani enikelwe zezi zikhululo zemozulu ezizenzekelayo inyuse ukuchaneka koqikelelo lwemozulu yethu ngama-35%, ngakumbi kwizilumkiso zemozulu egqithisileyo."
Izixhobo ezikumgangatho ophezulu zongeza ukuchaneka kokubeka iliso
Isizukulwana esitsha sezixhobo zokujonga imozulu eziziswe nguMzantsi Afrika sidibanisa izivamvo zemozulu ezichane kakhulu kwaye sinokubeka iliso kwizinto ezingaphezulu kwamashumi amabini zemozulu ngexesha lokwenyani, ezifana nobushushu, ukufuma, isantya somoya, icala oya ngakulo umoya, imvula kunye namandla okukhanya kwelanga. “Izixhobo zobungcali zemozulu esixhotyiswe ngazo ziquka ezona zivamvo zobushushu zikumgangatho ophezulu kunye neenkqubo zokufunyanwa kwedijithali,” utshilo uNjingalwazi Sarah Van der Waat, umlawuli weMeteorological Institute kwiYunivesithi yaseKapa. "Ezi zixhobo zibonelela ngenkxaso yedatha engazange ibonwe ngaphambili yokubeka iliso kwimozulu kunye nophando."
Usetyenziso oluhlukeneyo lufumene iziphumo ezimangalisayo
Uthungelwano lwesikhululo semozulu saseMzantsi Afrika sisetyenziswe ngokubanzi kwiinkalo ezininzi ezibalulekileyo ezifana nezolimo, ezomoya kunye nokuthunyelwa kweenqanawa. KwiPhondo lasePumalanga, izikhululo zemozulu zezolimo zibonelela amafama ngeenkonzo ezichanekileyo zokuqikelela imozulu. “Idatha yokujonga imozulu isinceda ukuba sicwangcise ixesha lokunkcenkceshela ngokufanelekileyo, kwaye umphumo wokonga amanzi ufikelele kuma-20%,” utshilo umfama wasekuhlaleni uPeters. KwiZibuko laseThekwini, isikhululo sophononongo lwemozulu sezibuko sibonelela ngeenkcukacha ezichanekileyo zemozulu yaseLwandle kwiinqanawa ezingenayo neziphumayo kwizibuko, okomeleza kakhulu ukhuseleko lweenqanawa.
Amandla okuthintela kunye nokunciphisa iintlekele aphuculwe kakhulu
Ngokuseka uthungelwano olushinyeneyo lokubeka iliso kwimozulu, amandla okulumkisa kwangethuba kwintlekele eMzantsi Afrika aphuculwe kakhulu. “Simisele inkqubo yokulumkisa kwangethuba ngezikhukula kunye nembalela ngokusebenzisa iinkcukacha zemozulu yexesha langempela eziqokelelwe zizikhululo zemozulu ezizenzekelayo,” utshilo uMbeki, ingcali yeZiko leSizwe lokuNcitshiswa kweNtlekele. “Ukubekw’ esweni kwemozulu ngokuchanekileyo kusenza sikwazi ukukhupha izilumkiso zentlekele kwiiyure ezingama-72 kusengaphambili, nto leyo enciphisa ngokufanelekileyo ukuphulukana nobomi babantu nempahla.”
Intsebenziswano yamazwe ngamazwe ikhuthaza ukuphuculwa kobuchwepheshe
UMzantsi Afrika ugcine intsebenziswano esondeleleneyo namaziko ehlabathi afana noMbutho weHlabathi weMeteorological kunye neZiko laseYurophu loQoqosho lweMozulu olukuHlanga oluPhakathi, kwaye ngokuthe gqolo ukhuthaza ukuphuculwa kothungelwano lwezikhululo zemozulu. "Sithumela isizukulwana esitsha sezixhobo zemeteorological, kubandakanywa iinkqubo zokuhanjiswa kwedatha yesathelayithi kunye nezixhobo zelanga," kusho uVan Niuk, intloko yeprojekthi yentsebenziswano yamazwe ngamazwe. “Olu tshintsho luza kwenza izikhululo zethu zokujonga imozulu zibe nobukrelekrele ngakumbi kwaye zizinze.”
Isicwangciso sophuhliso lwexesha elizayo
NgokweQhinga loPhuhliso lwemozulu loMzantsi Afrika lika-2024-2028, urhulumente uceba ukongeza izikhululo zemozulu ezitsha ezingama-300 ezizenzekelayo, kugxilwe ekwandiseni amandla okubeka iliso kwimimandla yasemaphandleni nakwimimandla yemida. “Siza kuphumeza uqwalaselo olupheleleyo lohlolo lwemozulu kuyo yonke imimandla yolawulo loomasipala kwilizwe liphela,” utshilo uJames Molloy, umlawuli wezobugcisa weNkonzo yeMeteorological yaseMzantsi Afrika. "Olu thungelwano lukhulu lwezikhululo zemozulu luya kuba ngumzekelo wokuphucula imeko yemozulu eAfrika."
Iingcali zoshishino zikholelwa ekubeni amava ayimpumelelo oMzantsi Afrika kulwakhiwo lwezikhululo zemozulu abonelela ngezalathiso ezibalulekileyo kwamanye amazwe ase-Afrika. Njengoko impembelelo yokutshintsha kwemozulu iqina, uthungelwano oluphuhliswe kakuhle lokuhlola imozulu luya kuba siziseko ezingundoqo ezibalulekileyo kumazwe ase-Afrika ukuze ajongane nemozulu embi kwaye aqinisekise ukhuseleko lokutya.
Ixesha lokuposa: Oct-13-2025
